Chiếc bánh tẻ nhỏ nhắn, dân dã hòa quyện tinh tế hương vị tự nhiên và sự khéo léo của người làng Chờ, tạo thành món ăn dân dã mà vô cùng hấp dẫn của vùng quê Kinh Bắc.
Bắc Ninh không chỉ là vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi đây còn nổi tiếng với nhiều món ăn dân dã mà tinh tế làm say lòng khách thập phương. Bánh tẻ làng Chờ là một đặc sản như vậy. Chiếc bánh truyền thống góp phần tạo nên nét văn hóa đặc sắc của vùng Kinh Bắc.
Bánh tẻ thì nhiều địa phương có như: bánh tẻ Phú Nhi (Sơn Tây, Hà Nội), bánh tẻ Văn Giang (Hưng Yên)…., tuy nhiên, bánh tẻ làng Chờ (huyện Yên Phong, Bắc Ninh) lại “sở hữu” hương vị độc đáo, khác biệt. Nguyên liệu để làm bánh tẻ không cầu kì, nhưng để làm ra chiếc bánh thơm ngon lại cần sự cầu kì, tinh tế.
Nét đặc trưng của bánh tẻ Chờ là dẻo chứ không nhão, nát như bánh giò. Bánh vừa có độ giòn lại vừa có vị đậm, vị béo của nhân, nồng nàn của mùi lá, không thể lẫn vào thứ bánh tẻ nào khác được. Cùng với vị ngậy ngậy của thịt, giòn dai của mộc nhĩ, thơm thơm của tiêu là vị bùi, dẻo của lớp vỏ bánh quyện lại với nhau khi ăn tạo nên hương vị rất khác biệt. Bánh tẻ Chờ ngon nhất là ăn nóng, khi bánh vừa mới ra lò. Nhẹ nhàng dùng tay bóc lớp lá ra, sẽ thấy hương thơm thanh mát của lá dong quyện với mùi bột gạo chín.
Bánh tẻ làng Chờ
Gia đình ông Nguyễn Công Võ ở thôn Ngô Nội, xã Trung Nghĩa, huyện Yên Phong (Bắc Ninh), nơi có truyền thống lâu đời làm bánh tẻ vào những ngày cuối năm. Người người đang hối hả làm việc để cho ra những mẻ bánh để giao tới tay khách hàng.
Theo chia sẻ của ông Võ, gạo để làm bột bánh tẻ được chọn từ giống lúa dài ngày như 203 có độ dẻo dính, được xay xát kỹ, rồi đem ngâm nước khoảng 5 tiếng đồng hồ, đem cho vào xay. Gạo được cho vào cối xay với tỷ lệ nước nhất định, sao cho bột bánh càng nhỏ càng tốt.
Bánh tẻ làng Chờ có hương vị đậm đà khó quên
Đặc biệt, bột càng nhỏ, bánh làm ra càng mịn, tiếp theo bột bánh sẽ được ngâm trong thời gian 1 đến 3 ngày tùy theo nhiệt độ thời tiết (nếu mùa hè có thể ngâm từ 1-2 ngày; mùa đông ngâm bột từ 2-3 ngày). Phần nguyên liệu chuẩn bị lá gói cũng cầu kỳ không kém phần nhân, cụ thể trước khi đem gói, lá dong được rửa nhiều lần với nước sạch, để ráo và lau khô bằng khăn sạch.
Bánh cho nhân xong thì lót thêm 1 chiếc lá dong và gói lại để khi luộc bánh lá không bị rách. Chiếc bánh đẹp đòi hỏi sự khéo léo của người thợ làm bánh. Gói bánh sao cho hai đầu bánh thuôn dài, phần giữa gồ lên để chiếc bánh giống với cái răng bừa. Theo đó, sau khi hoàn thành khâu sơ chế, bánh được gói lại, cuộn bằng dây tơ dứa và được hấp hoặc luộn 25 – 30 phút là chín. Bánh khi luộc vừa chín tới được đem vớt ra để giáo nước, chuẩn bị mang đi đóng gói vận chuyển tới các đám cưới, hội nghị và các tỉnh thành lẫn cận.
Hiện nay, ở thị trấn Chờ, có gần 20 gia đình sản xuất, kinh doanh bánh tẻ, tạo việc làm cho hàng trăm lao động. Đặc biệt, nhiều nhà từ chỗ làm phạm vi gia đình đã mở rộng quy mô sản xuất, giao bán cho các khách hàng ở các tỉnh lân cận. Chính vì sự tỉ mẩn trong từng khâu, từng loại nguyên liệu như thế mà đến nay, bánh tẻ làng Chờ vẫn giữ nguyên phong độ, tạo nên sức hút đối với du khách thập phương.
